Vogelspinnen behoren tot de suborde van de vogelspinachtigen, deel uitmakend van de klasse van de spinachtigen. In de volksmond zijn ze bekend als “tarantulas”, zij het dat deze naam voor het eerst werd toebedeeld aan Lycosa tarantula, een wolfspin en geen vogelspin. Vogelspinnen danken hun naam aan het feit dat ze op vogels zouden jagen. Dit spiegelt zich echter niet aan de werkelijkheid, zij het dat op een beroemde prent van Maria Sibylla Merian uit 1705 een spin te zien is die een vogel verorbert. Na vele jaren van ongeloof werd de hypothese in 1863 bevestigd en kregen vogelspinnen een zeer negatieve connotatie. Het mag echter worden gezegd dat vogels eerder een gevaar opleveren voor de vogelspin dan dat ze mogelijks als prooi zouden dienen. Vogelspinnen zijn ongewervelde dieren, hetwelk simpelweg met zich meebrengt dat ze geen skelet hebben. Een sterke huid is bijgevolg van levensnoodzakelijk belang. Zo hoort deze bescherming te bieden tegen allerhande weersomstandigheden, tegen een stootje te kunnen en te dienen als aanhechtingspunt voor de spieren. Enkel door de afwisseling van harde en zachte delen in de huid, is het dier in staat zich voort te bewegen. Dit maakt dat vogelspinnen niet alleen ongewerveld, maar ook geleedpotig zijn (lees ook anatomie). Hoezeer u en ik kunnen groeien door de aanwezigheid van onze botten, zijn vogelspinnen bij gebrek eraan genoodzaakt te vervellen. Men groeit binnen hun jasje, tot ze er te groot voor zijn geworden. In dat geval gaan ze zich van hun oude jasje ontdoen en staat er vrijwel letterlijk een hele nieuwe vogelspin u aan te kijken.
Ongevaarlijk kunnen we de dieren niet noemen, maar dodelijk zijn ze niet. Hoewel hobbyisten een ideale leefomgeving trachten te creëren voor de dieren, blijft elke wijziging in de omgeving een stresserende factor voor de spin. Verwacht dus niet dat je ooit met uw vogelspin, door een goede opvoeding, rustig samen televisie zult kunnen kijken. Sommige soorten, waaronder de Grammostola‘s en Brachypelma‘s, hebben een zachter karakter dan andere soorten. Dat maakt hen toegankelijker voor beginnende hobbyisten, maar houd in het achterhoofd dat ook zij potentieel gevaarlijk zijn. Het blijven tenslotte wilde dieren met een ander brein dan het onze. Bovendien zal elke vogelspin bij provocatie beroep op zijn of haar primair defensiesysteem om te overleven. Hoewel (doorgaans) groot in gestalte, kunnen vogelspinnen verrassend snel zijn. Daar waar de ene u met brandharen zal irriteren, zal de andere vrijwel onmiddellijk een dreighouding aannemen, waarop een beet kan volgen. De eerste categorie zijn de “new world tarantulas“, afkomst uit de nieuwe wereld, Noord-, Centraal- en/of Zuid-Amerika. De tweede categorie zijn de “old world tarantulas“, afkomstig uit de oude wereld, elders dan Amerika. Algemeen wordt gesteld dat vogelspinnen uit de oude wereld een relatief sterk, maar niet dodelijk gif hebben. Een beet van deze dieren is pijnlijker dan van vogelspinnen uit de nieuwe wereld en kan resulteren in een ziekenhuisopname. Desalniettemin is deze stelling tot op heden, met uitzondering van Poecilotheria spp., nog niet wetenschappelijk bevestigd. Wees hoe dan ook dus te allen tijde voorzichtig!
Neemt u zeker even de tijd om dit korte maar briljante meesterwerk te bekijken. De vogelspin geniet het eerbetoon die ze verdient, in al haar aspecten.
In totaal zijn er meer dan 960 soorten vogelspinnen, onderverdeeld in ongeveer 130 genera. Opmerkelijk is dat er van deze hoeveelheid slechts enkele spinnen in Europa leven (meer informatie). Hieronder vindt u een lijst van genera, onderverdeeld naargelang subfamilie.
Domein: Eukaryota
Supergroep: Unikonta
Groep: Opisthokonta
Rijk: Animalia (dierenrijk)
Stam: Arthropoda (geleedpotigen)
Onderstam: Chelicerata
Klasse: Arachnida (spinachtigen)
Orde: Araneae (spinnen)
Suborde: Opisthothelae
Infraorde: Mygalomorphae (vogelspinachtigen)
Familie: Theraphosidae (vogelspinnen)
Subfamilie: Aviculariinae (Simon, 1874)
Genera (in deze subfamilie)
• Antillena
• Caribena
• Tapinauchenius
• Typhochlaena
• Ybyrapora
Subfamilie: Eumenophorinae (Pocock, 1897)
Genera (in deze subfamilie)
• Annandaliella
• Anoploscelus
• Batesiella
• Encyocrates
• Eumenophorus
• Heterophrictus
• Hysterocrates
• Loxomphalia
• Loxoptygus
• Mascaraneus
• Myostola
• Neoheterophrictus
• Pelinobius
• Phoneyusa
• Plesiophrictus
• Sahydroaraneus
Subfamilie: Harpactirinae (Pocock, 1897)
Genera (in deze subfamilie)
• Augacephalus
• Bacillochilus
• Brachionopus
• Eucratoscelus
• Harpactira
• Harpactirella
• Trichognathella
Subfamilie: Ischnocolinae (Simon, 1892)
Genera (in deze subfamilie)
Old World
• Chaetopelma
• Heterothele
• Ischnocolus
• Nesiergus
New World
• Acanthopelma
• Catumiri
• Dolichothele > Holothele
Subfamilie: Ornithoctoninae (Pocock, 1895)
Genera (in deze subfamilie)
• Citharognathus
• (Haplopelma)
• Lampropelma
• Omothymus
• Phormingochilus
Subfamilie: Schismatothelinae Guadanucci, 2014
Genera (in deze subfamilie)
• Euthycaelus
• Guyruita
• Schismatothele
• Sickius
Subfamilie: Selenocosmiinae (Simon, 1889)
Genera (in deze subfamilie)
Chilobrachini
• Haplocosmia
Phlogiellini
• Orphnaecus
• Phlogiellus
Poecilotheriini
Selenocosmiini
• Coremiocnemis
• Psednocnemis
• Selenocosmia
• Selenotholus
• Selenotypus
Subfamilie: Selenogyrinae (Smith, 1990)
Genera (in deze subfamilie)
• Euphrictus
• Selenogyrus
Subfamilie: Stromatopelminae (Schmidt, 1993)
Genera (in deze subfamilie)
Subfamilie: Theraphosinae Thorell, 1870
Genera (in deze subfamilie)
• Aenigmarachne
• Agnostopelma
• Aguapenela
• Aphonopelma
• Ami
• Bistriopelma
• Bonnetina
• Bumba
• Cardiopelma
• Catanduba
• Citharacanthus
• Clavopelma
• Cotztetlana
• Crassicrus
• Cubanana
• Cyclosternum
• Cyriocosmus
• Cyrtopholis
• Davus
• Euathlus
• Eupalaestrus
• Hapalopus
• Hapalotremus
• Hemirrhagus
• Homoeomma
• Kankuamo
• Kochiana
• Lasiodora
• Lasiodorides
• Longilyra
• Magulla
• Megaphobema
• Melloleitaoina
• Metriopelma
• Munduruku
• Mygalarachne
• Neostenotarsus
• Nesipelma
• Nhandu
• Ozopactus
• Phormictopus
• Plesiopelma
• Proshapalopus
• Pseudhapalopus
• Reversopelma
• Schizopelma
• Sericopelma
• Sphaerobothria
• Stichoplastoris
• Tmesiphantes
• Vitalius
Subfamilie: Thrigmopoeinae (Pocock, 1900)
Genera (in deze subfamilie)
• Phlogiodes
• Thrigmopoeus
* Sommige spinnen worden, mede door wildvang, met uitsterven bedreigd en alsmede in de rode lijst opgenomen. Klik hier voor meer informatie.
* Deze lijst wordt manueel aangepast. Laatste wijziging Maart 2017.